นับว่าเป็นโอกาสดีที่ประเทศไทยได้รับเกียรติให้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมเอเปคตลอดปี 2022 รวมถึง “การประชุมสุดยอดผู้นำเอเปค” หรือ APEC 2022 Thailand ครั้งที่ 29 ที่กำลังจะเกิดขึ้นระหว่างวันที่ 16 - 19 พฤศจิกายนนี้ รอบนี้ถือว่าเป็นโอกาสครั้งสำคัญที่เศรษฐกิจไทยรวมทั้งภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกจะกลับมาเฟื่องฟูอีกครั้งหลังวิกฤตการณ์โควิด - 19 และเพื่อร่วมกันเป็นเจ้าบ้านที่ดี ALTV จึงรวบรวมข้อมูลด้าน “สถิติ” ที่น่าสนใจเกี่ยวกับ “เอเปค” ที่คนไทยไม่ควรพลาด

📍มาทำความรู้จักกันก่อน APEC คืออะไร?

APEC ย่อมาจาก Asia-Pacific Economic Cooperation เป็นการประชุมความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกที่มีความสำคัญระดับโลก ครอบคลุมทุกมิติ เป้าหมายหลักก็เพื่อส่งเสริมการขยายตัวทางเศรษฐกิจ ในด้านการค้า การลงทุน แบบพึ่งพาซึ่งกันและกันของกลุ่มประเทศที่ตั้งอยู่ในแถบมหาสมุทรแปซิฟิก

ปัจจุบันสมาชิกที่เข้าร่วม APEC มีจำนวน 21 เขตเศรษฐกิจ ได้แก่ สหรัฐอเมริกา, รัสเซีย, สาธารณรัฐประชาชนจีน, ญี่ปุ่น, ออสเตรเลีย, บรูไนดารุสซาลาม, แคนาดา, ชิลี, เขตปกครองพิเศษฮ่องกง, อินโดนีเซีย, เกาหลีใต้, มาเลเซีย, ปาปัวนิวกินี, เม็กซิโก, นิวซีแลนด์, เปรู, ฟิลิปปินส์, สิงคโปร์, เขตเศรษฐกิจไทเป (ไต้หวัน), เวียดนาม และไทย

รวม “สถิติ” เกี่ยวกับ “APEC” ที่น่าสนใจ

🔷ครั้งแรกของการประชุม APEC เริ่มต้นเมื่อปี พ.ศ. 2532 ในขณะนั้นเป็นการหารือร่วมกัน “อย่างไม่เป็นทางการ” ในระดับรัฐมนตรีของสมาชิกผู้ก่อตั้ง 12 ประเทศ ได้แก่ ออสเตรเลีย, สหรัฐอเมริกา, บรูไนดารุสซาลาม, แคนาดา, อินโดนีเซีย, ญี่ปุ่น, เกาหลี, มาเลเซีย, นิวซีแลนด์, ฟิลิปปินส์, สิงคโปร์ และประเทศไทย

จนกระทั่งปี พ.ศ. 2536 Bill Clinton อดีตประธานาธิบดีของสหรัฐอเมริกา ได้กำหนดให้มีวาระการประชุมผู้นำเศรษฐกิจเอเปคเป็นประจำทุกปี เพื่อแลกเปลี่ยนมุมมองเชิงกลยุทธ์ การค้าเสรีและการพัฒนาด้านต่าง ๆ ที่ดีขึ้น เช่น เศรษฐกิจ สังคม ความมั่นคง สาธารณสุข และการเกษตร สำหรับภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก

🔷ประเทศไทยได้เวียนเป็นเจ้าภาพจัดการประชุม APEC ทั้งหมด 3 ครั้ง ถือว่ามากกว่าประเทศอื่น ณ ตอนนี้

ครั้งแรก APEC Thailand 1992 (ปีพ.ศ. 2535) เป็นการประชุมเอเปค ครั้งที่ 4 ในสมัยนายอานันท์ ปันยารชุน เป็นนายกรัฐมนตรี สาระสำคัญ คือ การจัดตั้งสำนักเลขาธิการเอเปค หรือ APEC Secretariat ที่สิงคโปร์

ครั้งที่ 2 APEC Thailand 2003 (ปีพ.ศ. 2546) เป็นการประชุมเอเปค ครั้งที่ 15 ในสมัยนายทักษิณ ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี แนวคิดหลักของการประชุมเอเปคในครั้งนั้น คือ “โลกแห่งความแตกต่าง : หุ้นส่วนเพื่ออนาคต” (Different worlds: Partnership for the Future) สาระสำคัญ คือ การผลักดันให้หลายฝ่ายเกิด “การเจรจาการค้ารอบโดฮา” (The Doha Round) ภายใต้องค์การการค้าโลก (WTO) และต่อต้านการก่อการร้ายที่เป็นตัวแปรสำคัญต่อการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ

ครั้งที่ 3 (ล่าสุด) ปี พ.ศ. 2565 หรือ APEC Thailand 2022 เป็นการประชุมเอเปค ครั้งที่ 29 ในสมัยพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรี ภายใต้แนวคิด “เปิดกว้าง สร้างสัมพันธ์ เชื่อมโยงกันสู่สมดุล” หรือ Open : Connect : Balance สาระสำคัญ คือ มุ่งผลักดันเป้าหมาย 3 ประการให้เกิดเป็นรูปธรรม ได้แก่

การส่งเสริมการค้าการลงทุนเสรีและการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจในภูมิภาค ผ่านการขับเคลื่อนการเจรจาเขตการค้าเสรีเอเชีย-แปซิฟิก (Free Trade Area of Asia-Pacific: FTAAP) ที่สำคัญ คือ ต้อง “ยั่งยืนและสมดุล” และเป็นประโยชน์ต่อทุกภาคส่วน
การส่งเสริมการเดินทางที่สะดวก ปลอดภัย แบบไร้รอยต่อ ที่เรียกว่า APEC Safe Passage Taskforce
การส่งเสริมการเจริญเติบโตที่เข้มแข็ง สมดุลและยั่งยืนในกลุ่มเอเปค ตามแนวคิด BCG Economy ซึ่งเป็นวาระแห่งชาติของไทย

🔷APEC เป็นตลาดที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก มี GDP รวมมากถึง 2 ใน 3 ของ GDP โลก ขนาดประชากรของทั้ง 21 เขตเศรษฐกิจมารวมกัน มีมากกว่า 3 พันล้านคน หรือคิดเป็น 38% ของประชากรของทั้งโลก โดยมี GDP รวมกัน มูลค่า 52 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ คิดเป็น 62% หรือ 2 ใน 3 ของ GDP โลก ซึ่งหมายถึง “กำลังซื้อ” ของประชากรที่มีการขยายตัวมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง

🔷เขตเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดใน APEC 3 อันดับแรก คือ จีน สหรัฐอเมริกา และญี่ปุ่น เกาหลีใต้แซงหน้ารัสเซียขึ้นมาอยู่อันดับที่ 4 เป็นที่เรียบร้อย โดยคิดตามมูลค่าการค้าในปี 2563

จีนมาเป็นอันดับ 1 ที่ร้อยละ 12
สหรัฐเป็นอันดับ 2 ร้อยละ 11
ญี่ปุ่นเป็นอันดับ 3 ร้อยละ 4

เมื่อรวมมูลค่าการค้าทั้ง 3 ประเทศคิดเป็นอัตราส่วนมากถึง 1 ใน 4 ของมูลค่าการค้าโลกเลยทีเดียว

🔷ไทยทำการค้าระหว่าง APEC มากถึง 71.52% ของการค้ารวมทั้งหมดของไทย โดยมีมูลค่ากว่า 12.2 ล้านล้านบาท (385 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) และปีล่าสุดช่วง ม.ค.-ก.ย. 2565 ที่ผ่านมา มีตัวเลขเพิ่มขึ้นอีก 10.65% มูลค่า 10.7 ล้านล้านบาท หรือ 314 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ดังนั้น APEC จึงมีอิทธิพลต่อเศรษฐกิจไทยเป็นอย่างมาก

🔷Top 3 สินค้าส่งออกที่ทำกำไรให้ประเทศไทยมากที่สุด ได้แก่

อันดับ 1 เครื่องอิเล็กทรอนิกส์ เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ, แผงวงจรไฟฟ้า, หม้อแปลงไฟฟ้าและส่วนประกอบ, เครื่องโทรสาร, โทรศัพท์ คิดเป็นมูลค่าการค้า 11,103.66 ล้านเหรียญสหรัฐ
อันดับ 2 ยานพาหนะ อุปกรณ์และส่วนประกอบ คิดเป็นมูลค่าการค้า 10,120.85 ล้านเหรียญสหรัฐ
อันดับ 3 เครื่องใช้ไฟฟ้า คิดเป็นมูลค่าการค้า 10,120.85 ล้านเหรียญสหรัฐ

และจากข้อมูลล่าสุดตั้งแต่ปี 2564 - 2565 “สินค้ามาแรง” ที่มีการส่งออกเพิ่มขึ้นมากถึง 167.72% คือ เครื่องประดับและอัญมณี โดยมีมูลค่า 6,574.87 ล้านเหรียญสหรัฐ มาเป็นอันดับที่ 4 (อ้างอิงจาก: กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ)

4 ตราสัญลักษณ์ประจำปีของการประชุม APEC ที่น่าสนใจ

“ลูกโลกเอเปค” เป็นเครื่องหมายการค้าสากลของ APEC ที่สะท้อนภาพลักษณ์และความน่าเชื่อถือ ในแต่ละปีประเทศเจ้าภาพจะนำมาใช้ควบคู่กับตราสัญลักษณ์ประจำปีนั้น ๆ โดยแนวคิดการออกแบบมักสอดคล้องกับเอกลักษณ์และวัฒนธรรมของเจ้าบ้าน รวมถึงความหมายที่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของสมาชิกเอเปค

APEC Thailand 2022 สัญลักษณ์ ‘ชะลอม’ เครื่องจักสานไทยที่ใช้ใส่สิ่งของมาแต่โบราณ ถือเป็นสัญลักษณ์แห่ง “การค้าขาย” และ “การให้” ของคนไทย

แนวคิดและความหมาย ชะลอม สะท้อนถึงการค้าที่เปิดกว้าง เชื่อมโยงมิตรภาพเข้าด้วยกัน และความยั่งยืน เพราะชะลอมทำจากไม้ไผ่ซึ่งเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม สอดคล้องกับแนวคิดของการประชุมในครั้งนี้ คือ Open : Connect : Balance

เส้นตอกไม้ไผ่จำนวน 21 ช่อง แสดงถึง 21 เขตเศรษฐกิจสมาชิกเอเปค
การแทรกด้วยสีเส้นตอก 3 สี ได้แก่ สีน้ำเงิน สื่อถึงการเปิดกว้าง สีชมพู สื่อถึงการสร้างความสัมพันธ์เชื่อมโยง และสีเขียวสื่อถึงความสมดุล

ออกแบบโดย ชวนนท์ วงศ์ตระกูลจง นิสิตภาควิชาสถาปัตยกรรม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

APEC Malaysia 2020 เป็นภาพ "ดอกชบา" (Hibiscus rosa-sinensis) ดอกไม้ประจำชาติของมาเลเซีย หรือที่รู้จักกันในชื่อ Bunga Raya

แนวคิดและความหมาย Bunga Raya แปลตรงตัวหมายถึง "ดอกไม้เฉลิมฉลอง" สัญลักษณ์แห่งความสามัคคีและความหลากหลาย

กลีบดอกไม้ทั้ง 21 กลีบ แสดงถึงจิตวิญญาณแห่งความสามัคคีของสมาชิกเอเปคทั้ง 21 คนในการส่งเสริมการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค การเติบโตทางเศรษฐกิจที่ยั่งยืน และความเจริญรุ่งเรืองในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก
การไล่เฉดสีแดงอ่อนและเข้ม แสดงถึงความหลากหลายของสมาชิกเอเปค
เกสรตรงกลาง เฉดน้ำเงิน เปรียบดั่งคลื่นของมหาสมุทรแปซิฟิก แสดงถึงความสามัคคีของสมาชิกเอเปคทั้งหมด ภายใต้หลักการที่เป็นเอกฉันท์ สมัครใจ และไม่ผูกมัด
ดาว 14 แฉกเป็นตัวแทนของ 14 รัฐในมาเลเซีย

APEC South Korea 2005 สัญลักษณ์ “แทกึก” (Taegeuk) สัญลักษณ์เก่าแก่ประจำชาติเกาหลีที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์

แนวคิดและความหมาย แทกึก คล้ายกับสัญลักษณ์หยิน-หยาง แสดงถึงความสามัคคีและความกลมกลืนในจักรวาล

เกลียวสีขาว-น้ำเงิน สื่อถึงเกลียวคลื่นแห่งปูซาน สถานที่สำหรับการประชุมผู้นำ APEC 2005 และมหาสมุทรแปซิฟิกที่ล้อมรอบด้วยเศรษฐกิจสมาชิกเอเปก

APEC Thailand 2003 รูปเรือหลวง “ศรีสุพรรณหงส์” เรือพระที่นั่งสำคัญของพระมหากษัตริย์ไทย

แนวคิดและความหมาย แสดงถึงมรดกและวัฒนธรรมของประเทศไทย ความผูกพันอันแน่นแฟ้นทางประวัติศาสตร์ เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมของประเทศสมาชิกเอเปค

ลูกโลกด้านหลังเรือหลวง แสดงถึงค่านิยมของเอเปก ได้แก่ พลวัต การเชื่อมต่อโครงข่าย ความร่วมมือทางเศรษฐกิจระดับโลก และภูมิภาคนิยม (Regionalism)

💡คำศัพท์น่าสน💡

การเจรจารอบการค้ารอบโดฮา คือ รอบการประชุมเพื่อเจรจาการค้าในระดับรัฐมนตรี WTO ครั้งที่ 4 ณ กรุงโดฮา ประเทศกาตาร์
องค์การการค้าโลก หรือ World Trade Organization (WTO) เป็นองค์กรที่จัดตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนให้มีการค้าเสรีระหว่างสมาชิก เป็นคนกลางในการเจรจาและตัดสินข้อขัดแย้งทางการค้าระหว่างประเทศสมาชิก และดูแลให้สมาชิกดำเนินการตามข้อตกลงทางการค้าที่มีต่อกัน
พลวัต (อ่านว่า พน-ละ -วัด) ตรงกับคำศัพท์ภาษาอังกฤษว่า dynamic หมายถึง การขับเคลื่อนอย่างไม่หยุดนิ่ง, มีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ
ภูมิภาคนิยม (Regionalism) คือ แนวคิดที่เป็นการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจภายในภูมิภาคเดียวกัน โดยมีการจัดระเบียบความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในมิติต่าง ๆ
GDP ย่อมาจาก Gross Domestic Product แปลเป็นไทยว่า “ผลิตภัณฑ์รวมในประเทศ” เป็นการวัดรายได้ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าสัญชาติใดก็ตาม จากการใช้สินค้าและบริการภายในประเทศช่วงเวลาหนึ่ง